De woestijnen van Zuidelijk Afrika

De Kalahari woestijn

Als je het hebt over Afrika en woestijnen denk je al snel aan de Sahara. Dat is ook niet verwonderlijk omdat de Sahara bijna een derde van het totale continent Afrika beslaat. De Sahara vind je voornamelijk in het noordelijke deel van Afrika. In het zuidelijke deel van Afrika ligt de Kalahari woestijn, het gebied van de ‘grote dorst’ of ‘de plek zonder water’.

De Kalahari woestijn ligt grotendeels in Botswana, maar beslaat ook delen van Namibië, Zimbabwe, Angola en Zuid-Afrika. Je kunt je eigenlijk niets voorstellen bij dergelijke cijfers, maar de Kalahari woestijn heeft een oppervlakte van 900.000 km2.

de Kalahari woestijn

Halfwoestijn

Officieel is de Kalahari trouwens geen woestijn, eerder een halfwoestijn, omdat er meer regen valt dan volgens de officiële definitie in een woestijn hoort te vallen. Om een gebied woestijn te mogen noemen, dient er minder dan 250 mm regen per jaar te vallen. In de droge gebieden van de Kalahari woestijn valt gemiddeld zo’n 200 mm per jaar, terwijl in de natte gebieden van de Kalahari woestijn ongeveer 500 mm regen per jaar valt.

Wat is er te zien in de Kalahari woestijn ?

In de natuur betekent water leven. Water zorgt voor het gras, de struiken en de bomen. Na de regens, als het nieuwe gras de vlaktes kleurt, komen de grazers zoals springbokken, wildebeesten, zebra’s, giraffen en verschillende antilopen. En waar springbokken en zebra’s zijn, volgen de roofdieren, zoals leeuwen, cheeta’s, luipaarden en hyena’s.

Je vindt in het noorden van dit gebied een aantal lodges en kampeerplaatsen. Dieren die je hier veelvuldig ziet zijn de fameuze aardwolf, hyena’s, jakhalzen, antilopen en leeuwen. Het kan in dit gebied erg droog en heet worden, het dorstige wild komt dan naar de paar resterende waterplaatsen waar leeuwen hun prooien vrij simpel kunnen verschalken.

Flamingo’s in de Kalahari woestijn

Makgadikgadi zoutpannen

De Makgadikgadi zoutpannen vormen ook een onderdeel van de Kalahari woestijn. Het zijn de grootste zoutvlaktes van Afrika en een van de grootste ter wereld. Het gebied bestaat eigenlijk uit een aantal afzonderlijke zoutpannen (Sua, Ntwetwe en Nxai) waarvan Sua de grootste is. De pannen zijn uitgestrekte droge vlaktes met een soort zoutkorst als bovenlaag. Aan de randen van de pannen groeien grassen, acacia’s en af en toe een prachtige dikke baobab.

De Makgadikgadi en Nxai vlaktes vormen samen het Makgadikgadi and Nxai Pan National Park in het noordoosten van Botswana. In het droge seizoen kent het Makgadikgadi Pans National Park weinig tot geen leven. Het hele park bestaat dan voornamelijk uit grote zoutvlakten en woestijn waar zonder water weinig tot geen vegetatie of dieren kunnen bestaan.

Gedurende het regenseizoen heeft dit park echter een grote aantrekkingskracht op het wildlife in de wijde omgeving. Het wordt een belangrijke voedingsbron voor migrerende dieren. Je vindt er onder meer leeuwen, olifanten, giraffes, zebra’s, steenbokken, springbokken en gemsbokken.

Lokale stam in de Kalahari woestijn

Regen in de woestijn

Ook in de Kalahari woestijn speelt zich de jaarlijkse migratie af. De beste tijd om veel dieren te zien is tussen december en mei, als ze vooral in het centrale deel te vinden zijn. Ze volgen dan de regenbuien op zoek naar vers gras. Na het onweer en een paar stevige regenbuien bloeit de Kalahari woestijn op.

Het rode zand verdwijnt onder een deken van kleurrijke bloemen en het gras begint te groeien. Maar niet alleen de bloemen leven op, ook de dierenwereld, waaronder veel insecten. Zij zijn op hun beurt weer een feestmaal voor insecteneters.

Okavango Delta in Botswana

De Okavango is de grootste inlandige delta ter wereld. Het gebied in het noorden van Botswana dat grenst aan Namibië wordt gevoed door de Okavango rivier die door die streek kronkelt maar nooit de zee bereikt. In de droge periode vallen grote delen van de delta droog. In de natte tijd vullen de kanaaltjes zich met water en kun je het gebied ontdekken met een Mokoro, een traditionele kano. Door de aanwezigheid van water is de Okavango Delta een eldorado voor de dieren. Je vindt er grote olifantenkuddes, buffels, giraffen, zebra’s, antilopen en natuurlijk de roofdieren. Bekende wildparken zijn Moremi en Savuti.

De Okavango rivier en delta in Botswana

Etosha National Park in Namibië

Het Etosha National Park ligt in het noorden van Namibië. Etosha betekent ‘grote witte plaats’. Het park staat bekend om zijn prachtige uitgestrekte en ongerepte landschappen en de grote verscheidenheid aan wilde dieren. Het hart van het park wordt gevormd door de Etosha Pan, een uitgestrekte vlakte die bijna een kwart van het wildpark beslaat. Pas bij heftige regenval vult de Pan, die bestaat uit poederachtige witte aarde en wat lager gelegen is dan de omgeving, zich met water. Dat is een bijzonder fenomeen om te aanschouwen.

Het grootste deel van het jaar is het echter droog in Etosha, heel droog. Dat zorgt er echter wel voor dat je er fantastische mogelijkheden hebt om wilde dieren te spotten. Je vindt ze namelijk in grote aantallen bij de aangelegde drinkwaterplaatsen. Regelmatig zie je daar een waar spektakel, als springbokken, spiesbokken, struisvogels en olifanten zich verdringen om hun dorst te lessen.

De rode duinen van de Kalahari

Ook in Namibië strekt zich een deel van de Kalahari woestijn uit, vanaf de stad Mariental naar de grens met Botswana en Zuid-Afrika, vind je een typerend woestijnlandschap met golvende rode duinen waar je veelal de woestijndieren aantreft: struisvogels, jakhalzen, hyena’s, springbokjes en gemsbokken.

Grote delen bestaan ook uit rotsachtig landschap, begroeid met kokerbomen met hun typerende bast. De bekendste plek om ze te zien is het gebied rond Keetmanshoop. Een rondreis die deze omgeving bezoekt is de Ontdek de Namin-woestijn reis.

De beroemde Kokerboom in de omgeving van Mariental

Het Kgalagadi Transfrontier Park

Op het drielandenpunt van Zuid-Afrika, Botswana en Namibië ligt het Kgalagadi Transfrontier Park, vroeger bekend als het Kalahari Gemsbok Park. Het bijzondere park met zijn meerkatten, cheeta’s, rode duinen, droge rivierbeddingen en grote kuddes wildebeesten is een populaire vakantiebestemming bij met name Zuid-Afrikanen. De kampeerplaatsen zijn allemaal kleinschalig en bieden daarmee een echte natuurervaring.

Wat is de beste reistijd om naar Botswana te gaan?

De zomerperiode is van november tot maart en is tevens de regentijd met temperaturen van gemiddeld 30 graden. Van januari t/m maart valt de meeste neerslag, dit zijn dé maanden van de migratie van de hoefdieren, die door de Makgadikgadi Pan én Nxai Pan trekken op zoek naar vers gras.

In de winterperiode, de maanden juni en juli, is de temperatuur overdag rond de 20 graden, maar ‘s avonds koelt het flink af, met soms temperaturen rond het vriespunt. Als je dan op vakantie in Botswana of Namibië bent zorg je ervoor dat je ook warme kleding bij je hebt.